From the communal records of the village of Karelitch, early
19th century:
Dâs is schwer vor-zu-stellen. Quatter (?) un Unterführer –
die schöenste kovodim (honors) bei
frumme Yidden. Un in Karelitch, mit hundert jâhr zurück, hât men auf ot die kovodim nischt gekönnt kriegen kein baalonim (apirants).
Wâs zhe is geween die maysseh
(story)? Wer is geween schuldig derin? Schuldig senen geween die kley kodesh (religious officialdom) mit
die teller, wâs m’stellt bei Yidden ân zu jederer simkhah. Ot die teller-âbzâhlung far die kley-kodeh hât gehéissen in Karelitch “zuschreiech”. Dâs hât gelegt
asa schwere last auf’n balebus
(householder), as er hât moykhal geween (forgave) die “koved” mit der seudah
(feast) un hât geweicht fun a khasseneh (wedding)
un a bris (circumcision). Kohol (the communal elders) hât kegen
dem gemust ân-nehmen mittlen, un mit a hundert jâhr, ungefähr, zurück is
verschrieben geworen in Karelitcher pinkas
asa min takoneh (edict):
“Hayos (whereas), wie dâ is geween an alter minhag (custom), as jeder quatter auf a bris-milah un unterführer auf a khasseneh
hât gemust geben zuschreiach die kley-kodesh, un makhmes (on account of) dem is die mitzvah
(compulsory good deed) vun quatter un unterführer in gefahr unter-zu-gehen, un
dervun geht araus grõss khurvah (disaster) far’n ba’al-simkhah, wâs könn nischt kriegen kein quatter un kein
unterführer; derüber: kdey (in order
that) zu ver-richten, as die dâsige mitzvah
soll nischt aus-fehlen, un
auf-zu-heben sie vun der erd, wie sie is geween bis itzt gefallen, is gestimmt
gevoren bei die aluphei ha-kohol in’m
derbei sein vun die yekhidei segulah (distinguished
citizens), un vun beys din un vun
Rov, mit a schwere kherem (ban), as kdey nischt zu verschämen dem, wâs hat
nischt, is vun heunt ân un weiter an issur
gomur (absolute prohibition) as kein shum
(single) quatter un unterführer soll nischt geben kein zuschreiach zu kein shum kley-kodesh¸un
wer es wet ovur sein (violate) derauf wet, a khutz (other than) dem strâff vun dem kherem, gekanset
(fined) weren mit grõsse kanossim
un grõsse bizyoynos (humiliations).
Derselber kherem fallt auch auf die kley-kodesh õb séi wellen nischt lâsen wissen far allemen, wer es
hât ovur geween auf dem kherer vun “zuschreiach”. Wer es wéiss, as imitzer
hât ovur geween, is mekhoyev (obligated) zu lâsen wissen dem
parnoss khodesh.” (Acht
unterschriften.)
(Parnass-Khodesh: Einer vun die zwölf gemeinde-führer, wâs hâben
auch gehéissen aluphei-ha-kohol. Jeder
is geween a min (sort of) präsident
auf ein khodesh (month). In dem khodesh, wen éiner is geween parnoss-khodesh, hâben die überige
nischt gehat kein recht sich zu mischen, blõs auf aseyphos fleggen alle zwölf kummen un hâben stimm-recht.)
Qyatter is the man who brings the baby to the sandek by a bris milah
ReplyDelete