Sunday, February 19, 2012

Introduction


Der band schriften, wâs liegt itzt var’n leser, unter der titel “Yiddische Neshumos (souls)”, wie auch die überige fünf bänder, wâs kummen nâch ihm, is der resultat vun a studier-reise, wâs der verfasser hât gemacht in a meshakh (duration) vun neun jâhr, ungefähr, vun der Russischer Revolutzieh bis dem itztigen welt-krieg, über alle Jüdische  ghettos vun Lita, Põlen, un Galitzien. Die dasige neun jâhr seinen gewe’en a grõsse epoche in’m leben vun die Mizrakh (East)-Europäische Jüden. Mit ihr hât sich verendigt die längere epoche vun dem Jüdische Volks-Erwachung – die epoche, wâs hât sich ângefangen mit der Französischer Revolutzieh un sich verendigt mit der Russischer. Di dâsige Erwachung-Epoche is gewe’en sehr a sturmige. Sie wert bezeichent durch a ganze reihe mächtige bewegungen bei Jüden: Lomdos (scholarship), Khasidos, Haskolah (Enlightenment), Zionism un Sozialism. Ot die alle sturmige bewegungen, wâs hâben vernummen a shurah vun vier, fünf doyros (generations), seinen âber nischt gegangen k’seyder (in order) eine nâch der anderer. Sée hâben sich oft zusammen-gestõssen, zunauf-geflochten, un, nischt selten, is ein dor  ausgekummen durch-zu-kämpfen in der neshumah etliche, oder aphilu alle zusammen. Der kampft hât gekost dem volk grõsse kräften. Es hât âber auch in ihm geweckt un genährt neue risige koykhos (strengths) un dreiste hoffenungen, asõne dreistige, wie die ganze Jüdische geschichte var dem, hât aselche nischt gewusst far die zwéi tausend jâhr vun’m Jüdischen Golus (Exile).

To Be Continued...

No comments:

Post a Comment