Mohilever junge leut hâben mir geführt weisen a khurvah (a ruins) – dâs is a ganzer
mauer (building), wâs steht schõn doyros-lang
(for generations) wüst, weil kéiner – sei Yidden, sei Christen, willen sich ahin niscth arein-ziehen.
Dâ is dem “Domovik’s Melukhah”, sâgen in Mohilev alte weiber un alte goyehs. (fem. goyim). Nor es glauben gantz ernst darin auch jungere un aphilu (even) gâr heuntige.
Der “Domovik” – dâs is a stubiger shed (demon). Asõ glauben a sakh
goyim (a number of Gentiles) un aphilu
Yidden vun alten dor. Der dâsiger shed is eigentlich a
friedliche bruah (creature). Er
kleibt sich aus in stub ergetz a winkel, a zwischen-õwen, tzi hinter an almer
un lebt sich dort still, nischt tcheppendig kéinem. Verkehrt: in Volk glaubt
men, as der stub, wu der domovik lebt
sich ein un menschen stören nischt sein ruh, is er mazel-dig (blessed with good luck.) In ot dem haus, sâgen Mohilever
alte weiber (un es glauben auch junge damen) is sich gestannen an almer doyros-lang auf éin ort; is übergegangen
b’yerushah (by inheritance) vun
elter-elter-zeydehs zu
ur-ur-éiniklach, un wie er is gestannen asõ hâben ihm genutzt ganze doyros, nischt rührendig ihm vun ort.
Hinter ot dem almer hât sich verklieben der domovik
un gelebt sich auf sein stillen un sichtbaren steuger, gelebt mit di zeydehs, gelebt mit di éiniklach – auf’nt
feinsten art. Is âber imizen vun die einwöhner, mit a jâhr 60-70 zurück,
eingefallen âbzurucken dem almer vun ort. Er hât sich vertchept mit’n domovik, wâs hât lieb zu leben sich
still un behalten vun aug, punkt wie es hâben gelebt unsere elter-zeydehs un
elter-babehs, un, asõ wie séi, hât er feindt zu beiten diros (living quarters) un suchen sich neue winkelach.
M’hât vertchepet dem domovik un er is stark b’roygez (angry) geworen. Hât ângehõben
zu warfen ziegel, steiner un wâs er hât nur gefunnen arum sich.
Der soph (end) is
geween, as die “böese” menschen, wâs hâben dem friedlichen domovik nischt
vergunen sein winkele, hâben gemust antlaufen vun schreck. Un nischt blõs séi
alléin, nur alle shekheynim
(neighbors) vun mauer. Un ânstâtt dem éin winkel, mit welchen der domovik hât
sich früher begnugent, königt er itzt über dem ganzen mauer, königt schõn doyros -lang. Un wagt nur imitzter
arein-zu-stecken in sein melukhah
(kingdom) dem nâs, fliehen gleich ziegel dem azos-ponim (impudent one) in kop arein…
M’sâgt as die polizei hât schõn nischt éin mâl gemacht a
revizieh in dem “domovik’s melukhah”
un hât versichert dem oylam (the
crowd) as dort is kéiner nischto (= nischt dâ). Nur es helft gârnischt. Bis
heuntigen tâg steht der mauer wüst, verschlâgen die fenster, un kéiner wagt
nischt dort zu nehmen sich a dirah.
Asa bobeh-maysseh (old
wive’s tale) wert oft geschaffen arum a stub, wâs hât nischt kéin balebus (owner), wâs die yorshim (heirs) tcheppen sich un können
zwischen sich nischt einen, un zulieb dem mus die stub a lange zeit stehen
pust. Es trefft auch, as s’liegt grâd in éinem’s interessen wâs hât an aug auf
der stub, zu schaffen asa min (type
of) sheydim-legende arum ihr, k’dey (in order) er soll sie können
bekummen. Amâl trefft auch, as dâ spielt a role nekumah (revenge). S’is möglich as éine vun die dâsige sibos (reasons) hât beschaffen arum der
dâsiger khurvah. M’sâgt, as der
Mohilever poliz-meister, a poliz-meister an idealist un a munizipaler reformer,
wâs glaubt weniger wie Mohilever Jüdische balebatim,
in zababonehs, hât beschlossen zu machen a soph ot zu der naarischer maysseh un gehéissen remontieren dem
mauer un machen vun ihm neue wõhnungen.
Zu wet aus-führen ot der merkwürdiger goy mit’n domovik, asõ
wie er führt aus mit die Yidden, is a frage. Mohilever Yidden sennen derin
stark mesupek (dubious). Wârum –
sâgen séi – der domovik is nischt a nash brat (Russ. “our brother). Er is a
schwerer baal-dover un wet asõ gich
nischt lâsen kéin neue parondkehs…
No comments:
Post a Comment